Psychologie

‘Prepping’ voor competitie: the mental part.

We krijgen regelmatig de vraag hoe je jezelf mentaal kan voorbereiden op het rijden van wedstrijden. Jij wil aan het stuur zitten van jouw fiets, letterlijk 😉maar ook figuurlijk. Jij wil immers controle houden, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Toch kan je je ook mentaal voorbereiden om zo weinig mogelijk aan het toeval over te laten.

Hoe zich mentaal voorbereiden op een wedstrijd?

Geïnspireerd door Edith Rozendaal in haar boek Sportgek, maken mijn cliënten en ik regelmatig een mentaal wedstrijdplan op ter voorbereiding van de competitie.

Het opstellen van zo’n plan neemt wel wat tijd in beslag. Het betekent ten eerste een zekere kennis van verschillende mentale vaardigheden en welke voor jou belangrijk zijn. Vervolgens oefenen we op het toepassen ervan tijdens training. In een volgende fase integreren we deze mentale tools voor, tijdens en na wedstrijden.
Met als ultieme doel om mentaal weerbaar te zijn en dus voorbereid te zijn op het omgaan met moeilijke wedstrijdsituaties. Dit mentaal wedstrijdplan wordt uiteindelijk een soort routine die je uitvoert.

Het plan kan opgedeeld worden in drie onderdelen:

  • Het voorbereidingsplan of de mentale opwarming.
  • Het prestatieplan met focus op de verschillende fasen in een wedstrijd. Afhankelijk van het type koers (eendagswedstrijd, tijdrit, rittenkoers, MTB, cross, baanwielrennen, BMX) zal de opdeling variëren.
  • Het copingplan waarin we op voorhand bedenken hoe je met mogelijke tegenslagen kan omgaan en problemen onderweg kan oplossen.


Laten we dit wat concreter maken.

Het voorbereidingsplan

Wat doe jij in voorbereiding naar de koers om in de juiste prestatietoestand te komen?
Sommigen zoeken afleiding om op voorhand niet te veel met de koers bezig te zijn en hun spanningsniveau onder controle te houden. Dat kan gaan van muziek luisteren of zich even afzonderen over ademhalingsoefeningen tot focus op doelen of aan iets leuks denken, …
Net voor de start zijn soms andere mentale tools nodig om effectief scherp te staan voor het startsein. Denk maar aan zichzelf oppeppen met positieve zelfspraak, zich afzonderen of net anderen opzoeken om je focus te versterken, …

Het prestatieplan

Wat doe jij tijdens wedstrijd om optimaal te presteren?
Bij het bepalen van jouw helpende mentale vaardigheden houd je best rekening met de verschillende wedstrijdfasen. Tijdens een wegwedstrijd onderscheiden we meestal de volgende fasen: het wachten aan de start, de effectieve start, het middenstuk, de laatste rondes en de eindsprint. In een crosswedstrijd onderscheiden we de start, het middenstuk, de laatste ronde en de finish.
Hou er rekening mee dat andere types wedstrijden misschien een andere opdeling vragen.  

Iedere fase vraagt een andere focus. Om te weten wat helpend is voor jou in een bepaalde wedstrijdfase is enige zelfkennis nodig. Misschien is visualisatie als techniek voor jou geschikt of focus op je techniek of tactiek (bijvoorbeeld op momenten dat je je geïntimideerd voelt door je tegenstander). Er zijn ontzettend veel mogelijkheden en dit samen uitzoeken is net het boeiende van mentale coaching.

Het copingplan

Misschien ben je al enkele moeilijke situaties tegengekomen op wedstrijd of kan je je inbeelden welke momenten voor jou uitdagend zullen zijn. Door op voorhand na te denken hoe je best kan omgaan met en reageren op moeilijke omstandigheden krijg je meer controle.
Wat als het regent? Wat als mijn steunfiguren (ouders, vriend(in), …) onverwacht niet meekunnen naar de wedstrijd? Wat als ik door de spanning mijn voedingsplan niet kan volgen? Wat als een concurrent mij intimideert?

Wedden dat het op voorhand bedenken van een mogelijk plan van aanpak je rustiger maakt. Deze houvast zorgt ervoor dat je constructiever kan reageren en de touwtjes zoveel mogelijk in handen houdt!


Veel succes ermee!

Tine Wetsels - Sportpsycholoog

Verder lezen?

Deze pagina is exclusief voor onze A Bloc Members!

Ontdek hier de voordelen van een lidmaatschap


Geïnspireerd door Edith Rozendaal in haar boek Sportgek, maken mijn cliënten en ik regelmatig een mentaal wedstrijdplan op ter voorbereiding van de competitie.

Het opstellen van zo’n plan neemt wel wat tijd in beslag. Het betekent ten eerste een zekere kennis van verschillende mentale vaardigheden en welke voor jou belangrijk zijn. Vervolgens oefenen we op het toepassen ervan tijdens training. In een volgende fase integreren we deze mentale tools voor, tijdens en na wedstrijden.
Met als ultieme doel om mentaal weerbaar te zijn en dus voorbereid te zijn op het omgaan met moeilijke wedstrijdsituaties. Dit mentaal wedstrijdplan wordt uiteindelijk een soort routine die je uitvoert.

Het plan kan opgedeeld worden in drie onderdelen:
- Het voorbereidingsplan of de mentale opwarming.
- Het prestatieplan met focus op de verschillende fasen in een wedstrijd. Afhankelijk van het type koers (eendagswedstrijd, tijdrit, rittenkoers, MTB, cross, baanwielrennen, BMX) zal de opdeling variëren.
- Het copingplan waarin we op voorhand bedenken hoe je met mogelijke tegenslagen kan omgaan en problemen onderweg kan oplossen.
Laten we dit wat concreter maken.

Het voorbereidingsplan

Wat doe jij in voorbereiding naar de koers om in de juiste prestatietoestand te komen?
Sommigen zoeken afleiding om op voorhand niet te veel met de koers bezig te zijn en hun spanningsniveau onder controle te houden. Dat kan gaan van muziek luisteren of zich even afzonderen over ademhalingsoefeningen tot focus op doelen of aan iets leuks denken, …
Net voor de start zijn soms andere mentale tools nodig om effectief scherp te staan voor het startsein. Denk maar aan zichzelf oppeppen met positieve zelfspraak, zich afzonderen of net anderen opzoeken om je focus te versterken, …

Het prestatieplan

Wat doe jij tijdens wedstrijd om optimaal te presteren?
Bij het bepalen van jouw helpende mentale vaardigheden houd je best rekening met de verschillende wedstrijdfasen. Tijdens een wegwedstrijd onderscheiden we meestal de volgende fasen: het wachten aan de start, de effectieve start, het middenstuk, de laatste rondes en de eindsprint. In een crosswedstrijd onderscheiden we de start, het middenstuk, de laatste ronde en de finish.
Hou er rekening mee dat andere types wedstrijden misschien een andere opdeling vragen.  

Iedere fase vraagt een andere focus. Om te weten wat helpend is voor jou in een bepaalde wedstrijdfase is enige zelfkennis nodig. Misschien is visualisatie als techniek voor jou geschikt of focus op je techniek of tactiek (bijvoorbeeld op momenten dat je je geïntimideerd voelt door je tegenstander). Er zijn ontzettend veel mogelijkheden en dit samen uitzoeken is net het boeiende van mentale coaching.

Het copingplan

Misschien ben je al enkele moeilijke situaties tegengekomen op wedstrijd of kan je je inbeelden welke momenten voor jou uitdagend zullen zijn. Door op voorhand na te denken hoe je best kan omgaan met en reageren op moeilijke omstandigheden krijg je meer controle.
Wat als het regent? Wat als mijn steunfiguren (ouders, vriend(in), …) onverwacht niet meekunnen naar de wedstrijd? Wat als ik door de spanning mijn voedingsplan niet kan volgen? Wat als een concurrent mij intimideert?

Wedden dat het op voorhand bedenken van een mogelijk plan van aanpak je rustiger maakt. Deze houvast zorgt ervoor dat je constructiever kan reageren en de touwtjes zoveel mogelijk in handen houdt!


Veel succes ermee!

Tine Wetsels - Sportpsycholoog